ဗုဒၶဘုရားရွင္ ( ၄၅ ) ၀ါပတ္လံုး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေဒသနာေတာ္မ်ားသည္ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေရးကိုသာ အမ်ားအားျဖင့္ ေရွးရႈေဟာၾကားခဲ့သည္မွာ မွန္ပါေသာ္လည္း ဘုရားရွင္၏ ရည္ရြယ္ေတာ္မူရင္းအတိုင္း ၀ိမုတၱိရသကို မခံစားရေသးမီအတြင္းမွာပင္ ေလာကီသုခကို လက္ေတြ႕ ခံစားႏိုင္ခြင့္ရေရးအတြက္ေလာကီၾကီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး တရားတို႔ကိုလည္း ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္ ။
ထိုလူမႈေရးတရားတြင္ လူ႔ေလာက လူ႔ေဘာင္အတြက္ အေရးၾကီးဆံုးလူမႈေရးတာ၀န္ျဖစ္ေသာ လင္ေယာက်္ားက်င့္၀တ္ ၊ဇနီးမယားက်င့္၀တ္တို႔သည္ လူ႔ေလာက လူ႔ေဘာင္သာယာ၀ေျပာေရး ၊ ပစၥဳပၸန္သံသရာႏွစ္ျဖာ ေကာင္းက်ိဳးစီးပြားေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ အလြန္ပင္အေရးပါလွေသာ က်င့္၀တ္မ်ားျဖစ္ပါသည္ ။ဗုဒၶဘုရားရွင္က သိဂၤါလသတို႔သားအား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ လင့္က်င့္၀တ္ ၊ မယားက်င့္၀တ္တို႔ကို သဂၤဇာဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ျမန္မာဘာသာ လကၤာျဖင့္ ျပဳစုေရးသားခဲ့ပါသည္ ။
လင့္က်င့္၀တ္ ငါးပါး
( ၁ ) မေထမဲ့ကင္း
( ၂ ) အပ္ႏွင္းဥစၥာ
( ၃ ) မိစၧာမမွား
( ၄ ) ၀တ္စားဆင္ယင္
( ၅ ) ျမတ္ႏိုးၾကင္ ငါးအင္လင္က်င့္ရာ ။
ဤေဖာ္ျပပါ လင္က်င့္၀တ္ အခ်က္ၾကီးမ်ားတြင္ မည္သည့္အခ်က္သည္ အေရးမၾကီးလွသျဖင့္ လိုက္နာရန္မလိုဟု
ယူဆစရာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွ် မပါ၀င္ေပ ။
မေထမဲ့ကင္း
" ငါကေယာက်္ားျဖစ္သည့္အတိုင္း အိမ္ေထာင္တစ္ခုလံုးအတြက္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးကာ တာ၀န္ယူရသူျဖစ္သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ငါ့လုပ္စာစားေနေသာ မိန္းမသားအေပၚ၌ အေရးတယူ အေလးမူစရာမလို " ဟူ၍လည္းေကာင္း ။
" ငါက ေယာက်္ားရင့္မၾကီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါလုပ္သမွ် ငါေျပာသမွ် ခံရမည္သာျဖစ္ေသာ အားႏြဲ႕သည့္မိန္းမသား
အေပၚ၌ ရိုေသေလးစား အေရးထားလွ်င္ ပိုရံုပဲရွိမည္ " ဟူေသာ သေဘာထားကာ ႏွိမ့္ခ်ျပီး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံလွ်င္
တရားေတာ့မည္မဟုတ္သလို ေယာက်္ားေကာင္းတစ္ေယာက္လည္း ပီသေတာ့မည္ မဟုတ္ပါေခ် ။
အခ်ိဳ႕ေယာက်္ားတို႔သည္ အားထားေလာက္ေသာဇနီး ၊ ေလးစားေလာက္ေသာဇနီး ၊ ငဲ့ၫွာထိုက္ေသာ အခ်က္အလက္
မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေသာဇနီးမ်ိဳးကို ရေစကာမူ ---
- မယားေနစ ေၾကာင္ေသမွ
- မယားႏွင့္ႏြား မသနားႏွင့္ -
ဟူေသာ လူမိုက္တို႔၏စကားကို အားက်ကာ တစ္ဖက္သက္ အႏိုင္ယူတတ္ဖို႔ေလာက္သာ အာရံုျပဳထား စိတ္၀င္စားၾကသည္ ။
" မိန္းမကို ဘယ္လိုႆးက်ိဳးေအာင္ ခ်ိဳးရမည္လဲ ၊ ဘယ္လိုအႏိုင္ယူရမည္လဲ " ဟု ေမတၱာမဖက္ေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္
ရန္သူသဖြယ္ ၊ မိမိကေယာက်္ားေကာင္း ၊ ေယာက်္ားျမတ္သဖြယ္ သေဘာထားကာ ကိုယ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ႏႈတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာႏွိပ္စက္မႈမ်ိဳးကို ျပဳတတ္ၾကေလသည္ ။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ေယာက်္ားဆိုးမ်ိဳးတို႔၏ မတရားသျဖင့္မေထမဲ့ျမင္ျပဳမႈ ၊ ေျပာဆိုႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႔ မ်ိဳသိပ္ကာ သည္းခံေနၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ေခ် ။
" ပါးကိုက္ေတာ့ နားကိုက္မည္ " ဆိုသကဲ့သို႔ စြမ္းအားရွိသေရြ႕ တုံ႕ျပန္တတ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရ ျမင္ရဖူးၾကေပလိမ့္မည္ ။
အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႔ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ " မႏိုင္၍ သည္းခံရျခင္း " သေဘာျဖင့္ ျပဳမူေနထိုင္ၾကရေသာ္လည္း " ေနေသးသပ ျခံဳထဲက - ခ်ိဳေသြးသပ တျမျမ " ဆိုသကဲ့သို႔ ရွိတတ္ၾကေလသည္။ခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားမူ ထိုကဲ့သို႔ ဆိုး၀ါးေသာလင္သားအေပၚ၌ မိမိ၏ အားကိုးရာမဲ့ေသာ အေျခအေန ၊ ခ်စ္ခင္စြဲလန္းေသာစိတ္ စသည္တို႔ ဖံုးလႊမ္းထားမႈေၾကာင့္ တုန္႔ျပန္ေရး ၊ လက္စားေခ်ေရးကို မေတြးေတာရွာေတာ့ဘဲ ဘ၀ကုသိုလ္ကံပဲဟု ဆိုကာ အၫွင္းဆဲခံဘ၀ ၊ မေထမဲ့ျမင္အျပဳခံဘ၀ျဖင့္ အိမ္ေထာင္မႈဒုကၡကို စံုမွိတ္၍ ခံၾကရရွာေလသည္ ။ဤကဲ့သို႔ေသာ အိမ္ေထာင္ေရးဒုကၡမ်ား မေရာက္ၾကေစရန္ႏွင့္ ႏွိမ့္ခ်ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေထမဲ့ျမင္မျပဳရဟုဘုရားရွင္က လင္ေကာင္းတစ္ေယာက္၏ ဦးစြာေသာက်င့္၀တ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ။ဤေနရာတြင္ ခ်စ္ေမတၱာအရင္းခံျဖင့္ ခ်စ္စႏိုးေခၚေ၀ၚျပဳမူမႈမ်ားကိုကား မေထမဲ့ျမင္ ေျပာဆိုျပဳမူျခင္းဟူ၍ မယူဆထိုက္ေပ ။
" အက်ီစားသန္ ရန္ျဖစ္ " ဟူေသာ အဆိုစကားအရ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မခံခ်င္ေလာက္ေအာင္ က်ီစားမႈ - အၾကီးအက်ယ္ ရန္မီးပြားေစတတ္သည့္ အထိ ျပဳမူေျပာဆိုမႈတို႔ကား မျပဳလုပ္ ၊ မေျပာဆိုသင့္ၾကေပ ။
အခ်ိဳ႕ေသာ လင္ေယာက်္ားမ်ားက -
" မိန္းမရွိခိုး - သြားမက်ိဳး ၊
မိန္းမရိုေသ - အသက္ရွည္ "
ဟူေသာဆိုရိုးမ်ားကို လက္ကိုင္ျပဳကာ လြန္လြန္ကဲကဲအေရးေပးတတ္ၾကသျဖင့္ အေပါင္းအသင္းေလာက၌ အဆင္မေျပျခင္း ၊ ၾကီးပြားေရးလမ္းစ မေျဖင့္ျဖဴးျခင္း စေသာ အျပစ္မ်ား ျဖစ္ပြားတတ္ၾကေပသည္ ။
" က်ီး ဘုတ္ရိုေသ ၊ ဘုတ္ က်ီးရိုေသ "
ဆိုေသာ စကားပံုကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ၊ လင္ႏွင့္မယားလွ်ာႏွင့္သြား ဆိုသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း မယုတ္မလြန္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ ေစတနာျဖင့္ငင္၍ အိမ္ေထာင္သာယာေရးကို တည္ေဆာက္ၾကရသည္ ။
အပ္ႏွင္းဥစၥာ
အိမ္ဦးနတ္ဟု ေခၚေ၀ၚသမုတ္ခံရေသာ အိမ္ေထာင္ဦးစီးျဖစ္ေသာ လင္ေယာက်္ားတို႔သည္ အမ်ားအားျဖင့္ အိမ္၏ျပင္ပသို႔ထြက္ကာ ပစၥည္းဥစၥာ ရွာေဖြျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္မ်ားစြာကုန္ရေလသည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရလာေသာပစၥည္းကို အိမ္ႏွင့္ၾကမ္းမကြာေ၀ဖန္သံုးစြဲလ်က္ အိမ္မႈကိစၥကို ေက်ပြန္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာ၀န္ရွိေသာ အိမ္သူသားမယားအား ရသမွ် ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို အပ္ႏ်င္းသင့္လွပါသည္ ။
အခ်ိဳ႕ေယာက်္ားမ်ားသည္ စိတ္ခ်ရေသာ မိန္းမ ၊ မ်က္ႏ်ာလႊဲရေသာ မိန္းမမ်ားအေပၚမွာပင္ ရသမွ်ပစၥည္းဥစၥာတို႔ကို ပံုႏွံမအပ္ဘဲ အၾကံဆိုးျဖင့္ တိတ္တဆိတ္ စုေဆာင္းထားၾကျပီးလွ်င္ အလြဲသံုးစားျပဳျခင္း ၊ တရားမွ်တမႈမရွိဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ေ၀ဖန္ခြဲျခမ္းျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကေလသည္ ။ ထိုအခါ ဓာတ္ဆီမထည့္ေသာ ကားၾကီးကဲ့သို႔ အိမ္ေထာင္ေရး
သုခတည္းဟူေသာ ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ေအာင္မေမာင္းႏွင္ႏိုင္ဘဲ ရွိတတ္ၾကေလသည္ ။
မိန္းမထံ ဥစၥာမအပ္ႏွံသျဖင့္ အိမ္သူမိန္းမမွစိတ္ဆင္းရဲဖြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ၾကံဳရျပီးလွ်င္ ၾကာေလၾကာေလ မိမိဂုဏ္သိကၡာကိုပါထိခိုက္လာသည္ဟုဆိုကာ မေထမဲ့ျမင္ျပဳလာေတာ့သျဖင့္ လင္ေယာက်္ားကိုယ္တိုင္ပင္ စိတ္ဆင္းရဲဖြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ၾကံဳရတတ္ေလသည္ ။
မိစၧာမမွား
တဏွာခ်စ္ႏွင့္ ပက္သက္လာလွ်င္ မနာလိုစိတ္ ၊ သ၀န္တိုစိတ္ ရွိၾကသည္မွာ ေလာကဓမၼတာ
သေဘာမ်ိဳးျဖစ္သည္ ။
" မုန္႕သာေ၀စားမယ္ ၊ လင္ကို ေ၀မစားႏိုင္ဘူး " " ထမင္းကိုသာ ေ၀သာစားရဲ႕ လင္ကို မထိနဲ႕ဆရာ " ဟူေသာ
ေလာကေ၀ါဟာရ ေျပာဆိုၾကလွ်က္ရွိရာ ေ၀စားရလွ်င္ - အထိခံရလွ်င္ ေဒါသၾကီးကာ မီးပြင့္တတ္ၾကစျမဲ ျဖစ္သည္ ။ထို႔ေၾကာင့္ လင္က ကိုယ္ပိုင္မယားကိုသာ အလိုရွိသကဲ့သို႕ မယားကလည္း ကိုယ့္လင္တစ္ဦးတည္းကိုသာ အလိုရွိတတ္ၾကေပသည္ ။ အခ်ိဳ႕သူတို႔သည္ ခ်စ္သူမ်ားမ်ားရွိျခင္း ၊ မယားမ်ားမ်ားယူႏိုင္ျခင္းကိုပင္ အသာအယာၾကီး သာယာကာ ဂုဏ္ယူတတ္ၾကေပသည္ ။
" ေယာက်္ားေကာင္း ေမာင္းမတစ္ေထာင္ " ဟူေသာ စကားကိုအသံုးျပဳကာ မယားမ်ားမ်ားရမႈ
ကို အားက် သေဘာက်တတ္သည္ ။ အမွန္အားျဖင့္ ဤစကားသည္ ေယာက်္ားတိုင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာစကား မဟုတ္ေခ် ။
ေရွးအခါက ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ သမၼဳတိနတ္ဟုဆိုအပ္ေသာ ဘုရင္မင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ စကားျဖစ္သည္ ။ ဘုရင္မ်ား၏တိုင္းျပည္လံုျခံဳေရးအရ သမီးကညာဆက္သသည္ကို လက္ခံသိမ္းပိုက္ျခင္းကို တင္စားေျပာဆိုေသာ စကားသာျဖစ္ပါသည္ ။ ကိုယ္ပိုင္ဇနီးရွိလွ်က္ စိတ္ဓာတ္ေဖာက္ျပားအခ်စ္ပြား၍ ေပ်ာ္ပါးလိုက္စားသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိပင္ ပ်က္ဆီးေအာင္ဖ်က္ဆီးသကဲ့သို႔လည္း ျဖစ္တတ္ေပသည္ ။
သို႔တြက္ လင္ေကာင္းတစ္ေယာက္သည္ မိန္းမႏွင့္ပက္သက္၍ မိမိဇနီးမွ တစ္ပါးေသာမိန္းမမ်ားအေပၚ၌ အေမ ၊ ညီမ ၊အေဒၚ သေဘာထားေသာစိတ္ကို ေမြးျမဴ၍ ဆက္ဆံၾကရသည္ ။ ေဖာက္ျပန္ေသာစိတ္ကို မေမြးရပါ ။ မိန္းမဘက္ကေဖာက္ျပန္လာသည္ကိုေတြ႕က ထိုအေတြ႕ကိုမသာယာဘဲ ဘီလူးသဘက္သဖြယ္ သေဘာထားသင့္လွပါသည္ ။
၀တ္စားဆင္ရင္
ဇနီးတြင္ အ၀တ္အစားႏြမ္းပါးက မိမိဂုဏ္လည္းၫႈိးႏြမ္းတတ္ေလသည္ ။ လင္ေယာက်္ားေကာင္းတစ္ေယာက္သည္မိန္းမကို " ကၽြန္စုတ္ႏွင့္ သရက္ေစ့ " ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေအာင္ မထားရေပ ။ ခ်စ္ဇနီးဟူသည္ မိမိ၏စိတ္ကို သာယာဖြယ္ျပဳရန္တာ၀န္အရွိဆံုးသူျဖစ္ေလရာ လွပစြာတန္ဆာမဆင္ခဲ့ပါလွ်င္ ၊ မိမိပင္ မိမိမယား၌ စိတ္ပ်က္စိတ္ကုန္ ခံစားရတတ္သည္ ။
" မိန္းမတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာကား အဆင္းတည္း "
" လူမွာအ၀တ္ ေတာင္းမွာအကြပ္ "
ဆိုထားသည့္အတိုင္း ေတာ္ရံုတန္ရံု ရုပ္ရည္ကို အ၀တ္ျဖင့္ တင့္တယ္ေစႏိုင္သည္ ။ အ၀တ္တို႔၌ ေလာလီမႈမေရာက္ေအာင္လည္း လင္ေယာက်္ားသည္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ဆင္ျမန္းေပးရသည္ ။
ျမတ္ႏုိးၾကင္
အိမ္ေထာင္ေရးတြင္ ျမတ္ႏိုးခ်စ္ၾကင္သည့္ စိတ္ကား အလြန္ပင္အေရးပါအရာေရာက္သည့္ ေသာ့ခ်က္ၾကီးျဖစ္ေလသည္ ။ထိုစိတ္သာ တကယ္ၾကီးမားစြာရွိခဲ့ပါလွ်င္ မိမိဇနီးအတြက္ လိုက္နာရမည့္ ၀တၱရားမ်ားကို လိုက္နာရန္ခဲယဥ္းေတာ့မည္မဟုတ္ေခ် ။ ထို႔ေၾကာင့္ မူလကပင္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးမႈမရွိဘဲ အိမ္ေထာင္ဘက္ျပဳခဲ့ပါလွ်င္ အဆင္မေျပေသာ အိမ္ေထာင္ေရး ျဖစ္တတ္ေလသည္ ။ အေကာင္းဆံုးမွာ လင္ကလည္း နတ္သားကေလးကဲ့သို႔ ထင္ရေလေအာင္ မယားကလည္းနတ္သမီးေလးကဲ့သို႔ ထင္ရေလေအာင္ က်င့္ၾကံသင့္ေလသည္ ။ နတ္သားကေလးႏွင့္တူေသာမိမိသည္ ၾကင္ဖက္အေပၚ
၌လည္း နတ္သား နတ္သမီးသဖြယ္ ၾကင္နာစြာ သေဘာထား၍ ေပါင္းသင္းထိုက္လွေပသည္ ။
စတုကအဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ပထမသံ၀ါသသုတ္၌ ---
" သူ႔အသက္သတ္ျခင္းစေသာ မေကာင္းမႈတို႔၌ က်ဴးလြန္ေလ့ရွိေသာလင္ကို သူေသလင္ဟူ၍လည္းေကာင္း မယားကိုသူေသမယားဟူ၍လည္းေကာင္း " ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။
" မေကာင္းမႈမွ ၾကဥ္ေရွာင္ေလ့ရွိေသာလင္ကို နတ္သားလင္ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ မယားကို နတ္သမီးမယားဟူ၍လည္းေကာင္း " ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ---
( ၁ ) သူေသလင္ႏွင့္ သူေသမယား
( ၂ ) သူေသလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယား
( ၃ ) နတ္သားလင္ႏွင့္ သူေသမယား
( ၄ ) နတ္သားလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယား ။
အိမ္ေထာင္ဘက္ျပဳပံု ( ၄ ) မ်ိဳးကိုလည္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္ ။ သို႔တြက္ နတ္သားလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယားျဖစ္ေအာင္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ၾကင္နာစြာေပါင္းသင္းဆက္ဆံျပီး မေကာင္းမႈတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရာသည္ ။
ထိုလူမႈေရးတရားတြင္ လူ႔ေလာက လူ႔ေဘာင္အတြက္ အေရးၾကီးဆံုးလူမႈေရးတာ၀န္ျဖစ္ေသာ လင္ေယာက်္ားက်င့္၀တ္ ၊ဇနီးမယားက်င့္၀တ္တို႔သည္ လူ႔ေလာက လူ႔ေဘာင္သာယာ၀ေျပာေရး ၊ ပစၥဳပၸန္သံသရာႏွစ္ျဖာ ေကာင္းက်ိဳးစီးပြားေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ အလြန္ပင္အေရးပါလွေသာ က်င့္၀တ္မ်ားျဖစ္ပါသည္ ။ဗုဒၶဘုရားရွင္က သိဂၤါလသတို႔သားအား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ လင့္က်င့္၀တ္ ၊ မယားက်င့္၀တ္တို႔ကို သဂၤဇာဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက ျမန္မာဘာသာ လကၤာျဖင့္ ျပဳစုေရးသားခဲ့ပါသည္ ။
လင့္က်င့္၀တ္ ငါးပါး
( ၁ ) မေထမဲ့ကင္း
( ၂ ) အပ္ႏွင္းဥစၥာ
( ၃ ) မိစၧာမမွား
( ၄ ) ၀တ္စားဆင္ယင္
( ၅ ) ျမတ္ႏိုးၾကင္ ငါးအင္လင္က်င့္ရာ ။
ဤေဖာ္ျပပါ လင္က်င့္၀တ္ အခ်က္ၾကီးမ်ားတြင္ မည္သည့္အခ်က္သည္ အေရးမၾကီးလွသျဖင့္ လိုက္နာရန္မလိုဟု
ယူဆစရာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွ် မပါ၀င္ေပ ။
မေထမဲ့ကင္း
" ငါကေယာက်္ားျဖစ္သည့္အတိုင္း အိမ္ေထာင္တစ္ခုလံုးအတြက္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးကာ တာ၀န္ယူရသူျဖစ္သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ငါ့လုပ္စာစားေနေသာ မိန္းမသားအေပၚ၌ အေရးတယူ အေလးမူစရာမလို " ဟူ၍လည္းေကာင္း ။
" ငါက ေယာက်္ားရင့္မၾကီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါလုပ္သမွ် ငါေျပာသမွ် ခံရမည္သာျဖစ္ေသာ အားႏြဲ႕သည့္မိန္းမသား
အေပၚ၌ ရိုေသေလးစား အေရးထားလွ်င္ ပိုရံုပဲရွိမည္ " ဟူေသာ သေဘာထားကာ ႏွိမ့္ခ်ျပီး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံလွ်င္
တရားေတာ့မည္မဟုတ္သလို ေယာက်္ားေကာင္းတစ္ေယာက္လည္း ပီသေတာ့မည္ မဟုတ္ပါေခ် ။
အခ်ိဳ႕ေယာက်္ားတို႔သည္ အားထားေလာက္ေသာဇနီး ၊ ေလးစားေလာက္ေသာဇနီး ၊ ငဲ့ၫွာထိုက္ေသာ အခ်က္အလက္
မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေသာဇနီးမ်ိဳးကို ရေစကာမူ ---
- မယားေနစ ေၾကာင္ေသမွ
- မယားႏွင့္ႏြား မသနားႏွင့္ -
ဟူေသာ လူမိုက္တို႔၏စကားကို အားက်ကာ တစ္ဖက္သက္ အႏိုင္ယူတတ္ဖို႔ေလာက္သာ အာရံုျပဳထား စိတ္၀င္စားၾကသည္ ။
" မိန္းမကို ဘယ္လိုႆးက်ိဳးေအာင္ ခ်ိဳးရမည္လဲ ၊ ဘယ္လိုအႏိုင္ယူရမည္လဲ " ဟု ေမတၱာမဖက္ေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္
ရန္သူသဖြယ္ ၊ မိမိကေယာက်္ားေကာင္း ၊ ေယာက်္ားျမတ္သဖြယ္ သေဘာထားကာ ကိုယ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ႏႈတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာႏွိပ္စက္မႈမ်ိဳးကို ျပဳတတ္ၾကေလသည္ ။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ေယာက်္ားဆိုးမ်ိဳးတို႔၏ မတရားသျဖင့္မေထမဲ့ျမင္ျပဳမႈ ၊ ေျပာဆိုႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႔ မ်ိဳသိပ္ကာ သည္းခံေနၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ေခ် ။
" ပါးကိုက္ေတာ့ နားကိုက္မည္ " ဆိုသကဲ့သို႔ စြမ္းအားရွိသေရြ႕ တုံ႕ျပန္တတ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရ ျမင္ရဖူးၾကေပလိမ့္မည္ ။
အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႔ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ " မႏိုင္၍ သည္းခံရျခင္း " သေဘာျဖင့္ ျပဳမူေနထိုင္ၾကရေသာ္လည္း " ေနေသးသပ ျခံဳထဲက - ခ်ိဳေသြးသပ တျမျမ " ဆိုသကဲ့သို႔ ရွိတတ္ၾကေလသည္။ခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားမူ ထိုကဲ့သို႔ ဆိုး၀ါးေသာလင္သားအေပၚ၌ မိမိ၏ အားကိုးရာမဲ့ေသာ အေျခအေန ၊ ခ်စ္ခင္စြဲလန္းေသာစိတ္ စသည္တို႔ ဖံုးလႊမ္းထားမႈေၾကာင့္ တုန္႔ျပန္ေရး ၊ လက္စားေခ်ေရးကို မေတြးေတာရွာေတာ့ဘဲ ဘ၀ကုသိုလ္ကံပဲဟု ဆိုကာ အၫွင္းဆဲခံဘ၀ ၊ မေထမဲ့ျမင္အျပဳခံဘ၀ျဖင့္ အိမ္ေထာင္မႈဒုကၡကို စံုမွိတ္၍ ခံၾကရရွာေလသည္ ။ဤကဲ့သို႔ေသာ အိမ္ေထာင္ေရးဒုကၡမ်ား မေရာက္ၾကေစရန္ႏွင့္ ႏွိမ့္ခ်ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေထမဲ့ျမင္မျပဳရဟုဘုရားရွင္က လင္ေကာင္းတစ္ေယာက္၏ ဦးစြာေသာက်င့္၀တ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ။ဤေနရာတြင္ ခ်စ္ေမတၱာအရင္းခံျဖင့္ ခ်စ္စႏိုးေခၚေ၀ၚျပဳမူမႈမ်ားကိုကား မေထမဲ့ျမင္ ေျပာဆိုျပဳမူျခင္းဟူ၍ မယူဆထိုက္ေပ ။
" အက်ီစားသန္ ရန္ျဖစ္ " ဟူေသာ အဆိုစကားအရ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မခံခ်င္ေလာက္ေအာင္ က်ီစားမႈ - အၾကီးအက်ယ္ ရန္မီးပြားေစတတ္သည့္ အထိ ျပဳမူေျပာဆိုမႈတို႔ကား မျပဳလုပ္ ၊ မေျပာဆိုသင့္ၾကေပ ။
အခ်ိဳ႕ေသာ လင္ေယာက်္ားမ်ားက -
" မိန္းမရွိခိုး - သြားမက်ိဳး ၊
မိန္းမရိုေသ - အသက္ရွည္ "
ဟူေသာဆိုရိုးမ်ားကို လက္ကိုင္ျပဳကာ လြန္လြန္ကဲကဲအေရးေပးတတ္ၾကသျဖင့္ အေပါင္းအသင္းေလာက၌ အဆင္မေျပျခင္း ၊ ၾကီးပြားေရးလမ္းစ မေျဖင့္ျဖဴးျခင္း စေသာ အျပစ္မ်ား ျဖစ္ပြားတတ္ၾကေပသည္ ။
" က်ီး ဘုတ္ရိုေသ ၊ ဘုတ္ က်ီးရိုေသ "
ဆိုေသာ စကားပံုကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ၊ လင္ႏွင့္မယားလွ်ာႏွင့္သြား ဆိုသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း မယုတ္မလြန္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ ေစတနာျဖင့္ငင္၍ အိမ္ေထာင္သာယာေရးကို တည္ေဆာက္ၾကရသည္ ။
အပ္ႏွင္းဥစၥာ
အိမ္ဦးနတ္ဟု ေခၚေ၀ၚသမုတ္ခံရေသာ အိမ္ေထာင္ဦးစီးျဖစ္ေသာ လင္ေယာက်္ားတို႔သည္ အမ်ားအားျဖင့္ အိမ္၏ျပင္ပသို႔ထြက္ကာ ပစၥည္းဥစၥာ ရွာေဖြျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္မ်ားစြာကုန္ရေလသည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရလာေသာပစၥည္းကို အိမ္ႏွင့္ၾကမ္းမကြာေ၀ဖန္သံုးစြဲလ်က္ အိမ္မႈကိစၥကို ေက်ပြန္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာ၀န္ရွိေသာ အိမ္သူသားမယားအား ရသမွ် ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို အပ္ႏ်င္းသင့္လွပါသည္ ။
အခ်ိဳ႕ေယာက်္ားမ်ားသည္ စိတ္ခ်ရေသာ မိန္းမ ၊ မ်က္ႏ်ာလႊဲရေသာ မိန္းမမ်ားအေပၚမွာပင္ ရသမွ်ပစၥည္းဥစၥာတို႔ကို ပံုႏွံမအပ္ဘဲ အၾကံဆိုးျဖင့္ တိတ္တဆိတ္ စုေဆာင္းထားၾကျပီးလွ်င္ အလြဲသံုးစားျပဳျခင္း ၊ တရားမွ်တမႈမရွိဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ေ၀ဖန္ခြဲျခမ္းျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကေလသည္ ။ ထိုအခါ ဓာတ္ဆီမထည့္ေသာ ကားၾကီးကဲ့သို႔ အိမ္ေထာင္ေရး
သုခတည္းဟူေသာ ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ေအာင္မေမာင္းႏွင္ႏိုင္ဘဲ ရွိတတ္ၾကေလသည္ ။
မိန္းမထံ ဥစၥာမအပ္ႏွံသျဖင့္ အိမ္သူမိန္းမမွစိတ္ဆင္းရဲဖြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ၾကံဳရျပီးလွ်င္ ၾကာေလၾကာေလ မိမိဂုဏ္သိကၡာကိုပါထိခိုက္လာသည္ဟုဆိုကာ မေထမဲ့ျမင္ျပဳလာေတာ့သျဖင့္ လင္ေယာက်္ားကိုယ္တိုင္ပင္ စိတ္ဆင္းရဲဖြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ၾကံဳရတတ္ေလသည္ ။
မိစၧာမမွား
တဏွာခ်စ္ႏွင့္ ပက္သက္လာလွ်င္ မနာလိုစိတ္ ၊ သ၀န္တိုစိတ္ ရွိၾကသည္မွာ ေလာကဓမၼတာ
သေဘာမ်ိဳးျဖစ္သည္ ။
" မုန္႕သာေ၀စားမယ္ ၊ လင္ကို ေ၀မစားႏိုင္ဘူး " " ထမင္းကိုသာ ေ၀သာစားရဲ႕ လင္ကို မထိနဲ႕ဆရာ " ဟူေသာ
ေလာကေ၀ါဟာရ ေျပာဆိုၾကလွ်က္ရွိရာ ေ၀စားရလွ်င္ - အထိခံရလွ်င္ ေဒါသၾကီးကာ မီးပြင့္တတ္ၾကစျမဲ ျဖစ္သည္ ။ထို႔ေၾကာင့္ လင္က ကိုယ္ပိုင္မယားကိုသာ အလိုရွိသကဲ့သို႕ မယားကလည္း ကိုယ့္လင္တစ္ဦးတည္းကိုသာ အလိုရွိတတ္ၾကေပသည္ ။ အခ်ိဳ႕သူတို႔သည္ ခ်စ္သူမ်ားမ်ားရွိျခင္း ၊ မယားမ်ားမ်ားယူႏိုင္ျခင္းကိုပင္ အသာအယာၾကီး သာယာကာ ဂုဏ္ယူတတ္ၾကေပသည္ ။
" ေယာက်္ားေကာင္း ေမာင္းမတစ္ေထာင္ " ဟူေသာ စကားကိုအသံုးျပဳကာ မယားမ်ားမ်ားရမႈ
ကို အားက် သေဘာက်တတ္သည္ ။ အမွန္အားျဖင့္ ဤစကားသည္ ေယာက်္ားတိုင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာစကား မဟုတ္ေခ် ။
ေရွးအခါက ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ သမၼဳတိနတ္ဟုဆိုအပ္ေသာ ဘုရင္မင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ စကားျဖစ္သည္ ။ ဘုရင္မ်ား၏တိုင္းျပည္လံုျခံဳေရးအရ သမီးကညာဆက္သသည္ကို လက္ခံသိမ္းပိုက္ျခင္းကို တင္စားေျပာဆိုေသာ စကားသာျဖစ္ပါသည္ ။ ကိုယ္ပိုင္ဇနီးရွိလွ်က္ စိတ္ဓာတ္ေဖာက္ျပားအခ်စ္ပြား၍ ေပ်ာ္ပါးလိုက္စားသူတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိပင္ ပ်က္ဆီးေအာင္ဖ်က္ဆီးသကဲ့သို႔လည္း ျဖစ္တတ္ေပသည္ ။
သို႔တြက္ လင္ေကာင္းတစ္ေယာက္သည္ မိန္းမႏွင့္ပက္သက္၍ မိမိဇနီးမွ တစ္ပါးေသာမိန္းမမ်ားအေပၚ၌ အေမ ၊ ညီမ ၊အေဒၚ သေဘာထားေသာစိတ္ကို ေမြးျမဴ၍ ဆက္ဆံၾကရသည္ ။ ေဖာက္ျပန္ေသာစိတ္ကို မေမြးရပါ ။ မိန္းမဘက္ကေဖာက္ျပန္လာသည္ကိုေတြ႕က ထိုအေတြ႕ကိုမသာယာဘဲ ဘီလူးသဘက္သဖြယ္ သေဘာထားသင့္လွပါသည္ ။
၀တ္စားဆင္ရင္
ဇနီးတြင္ အ၀တ္အစားႏြမ္းပါးက မိမိဂုဏ္လည္းၫႈိးႏြမ္းတတ္ေလသည္ ။ လင္ေယာက်္ားေကာင္းတစ္ေယာက္သည္မိန္းမကို " ကၽြန္စုတ္ႏွင့္ သရက္ေစ့ " ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေအာင္ မထားရေပ ။ ခ်စ္ဇနီးဟူသည္ မိမိ၏စိတ္ကို သာယာဖြယ္ျပဳရန္တာ၀န္အရွိဆံုးသူျဖစ္ေလရာ လွပစြာတန္ဆာမဆင္ခဲ့ပါလွ်င္ ၊ မိမိပင္ မိမိမယား၌ စိတ္ပ်က္စိတ္ကုန္ ခံစားရတတ္သည္ ။
" မိန္းမတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာကား အဆင္းတည္း "
" လူမွာအ၀တ္ ေတာင္းမွာအကြပ္ "
ဆိုထားသည့္အတိုင္း ေတာ္ရံုတန္ရံု ရုပ္ရည္ကို အ၀တ္ျဖင့္ တင့္တယ္ေစႏိုင္သည္ ။ အ၀တ္တို႔၌ ေလာလီမႈမေရာက္ေအာင္လည္း လင္ေယာက်္ားသည္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ဆင္ျမန္းေပးရသည္ ။
ျမတ္ႏုိးၾကင္
အိမ္ေထာင္ေရးတြင္ ျမတ္ႏိုးခ်စ္ၾကင္သည့္ စိတ္ကား အလြန္ပင္အေရးပါအရာေရာက္သည့္ ေသာ့ခ်က္ၾကီးျဖစ္ေလသည္ ။ထိုစိတ္သာ တကယ္ၾကီးမားစြာရွိခဲ့ပါလွ်င္ မိမိဇနီးအတြက္ လိုက္နာရမည့္ ၀တၱရားမ်ားကို လိုက္နာရန္ခဲယဥ္းေတာ့မည္မဟုတ္ေခ် ။ ထို႔ေၾကာင့္ မူလကပင္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးမႈမရွိဘဲ အိမ္ေထာင္ဘက္ျပဳခဲ့ပါလွ်င္ အဆင္မေျပေသာ အိမ္ေထာင္ေရး ျဖစ္တတ္ေလသည္ ။ အေကာင္းဆံုးမွာ လင္ကလည္း နတ္သားကေလးကဲ့သို႔ ထင္ရေလေအာင္ မယားကလည္းနတ္သမီးေလးကဲ့သို႔ ထင္ရေလေအာင္ က်င့္ၾကံသင့္ေလသည္ ။ နတ္သားကေလးႏွင့္တူေသာမိမိသည္ ၾကင္ဖက္အေပၚ
၌လည္း နတ္သား နတ္သမီးသဖြယ္ ၾကင္နာစြာ သေဘာထား၍ ေပါင္းသင္းထိုက္လွေပသည္ ။
စတုကအဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ပထမသံ၀ါသသုတ္၌ ---
" သူ႔အသက္သတ္ျခင္းစေသာ မေကာင္းမႈတို႔၌ က်ဴးလြန္ေလ့ရွိေသာလင္ကို သူေသလင္ဟူ၍လည္းေကာင္း မယားကိုသူေသမယားဟူ၍လည္းေကာင္း " ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။
" မေကာင္းမႈမွ ၾကဥ္ေရွာင္ေလ့ရွိေသာလင္ကို နတ္သားလင္ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ မယားကို နတ္သမီးမယားဟူ၍လည္းေကာင္း " ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ---
( ၁ ) သူေသလင္ႏွင့္ သူေသမယား
( ၂ ) သူေသလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယား
( ၃ ) နတ္သားလင္ႏွင့္ သူေသမယား
( ၄ ) နတ္သားလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယား ။
အိမ္ေထာင္ဘက္ျပဳပံု ( ၄ ) မ်ိဳးကိုလည္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္ ။ သို႔တြက္ နတ္သားလင္ႏွင့္ နတ္သမီးမယားျဖစ္ေအာင္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ၾကင္နာစြာေပါင္းသင္းဆက္ဆံျပီး မေကာင္းမႈတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရာသည္ ။
No comments:
Post a Comment